"Teorie i koncepcje wychowania" wg Mariana Nowaka

 
POSTAWA MORALIZUJĄCA:

Wychowawca umożliwia zapoznanie się z takimi treściami, do jakich sam jest przekonany. Przyjęcie określonych postaw miałoby zaowocować przyjęciem określonych wartości. Utrwalenie wartości przez praktykę życia.

W kontekście podjętego przez nas tematu oznacza to, iż wychowawca podejmuje problem tolerancji do osób z niepełnosprawnością na zajęciach wychowawczych, co dawałoby efekty również na innych przedmiotach. Poglądy nauczyciela powinny być przepełnione akceptacją dla odmienności, ponieważ uczeń przyswaja te postawy, które obserwuje u nauczycieli, szczególnie w pierwszych etapach swojej edukacji.

POSTAWA KONTROLUJĄCA:

Zakłada, że istnienia jeszcze niewychowane poddane są negatywnym impulsom wewnętrznym i poprzez wychowanie powinny zostać zamienione na pozytywne. 

Nauczyciel nie powinien zakładać, że uczeń sam wybierze prawidłowe wzorce ze środowiska. Powinien kontrolować przyswajane przez ucznia postawy napływające z jego środowiska rówieśniczego, ponieważ często bywają one błędne i przyczyniają się do wykształcenia w uczniu postawy nietolerancji. 

PODSUMOWUJĄC

Należy napełniać wychowanka wartościami, nawet jeśli postęp będzie oznaczał wysiłek. Trzeba pamiętać, że motorem wychowania są czynniki egzogenne, które mogą negatywnie oddziaływać na wychowanka.

***

Spośród teorii i koncepcji wychowania opracowanych przez Mariana Nowaka do realizowanego przez nas tematu wybrałyśmy "Normatywność w rzeczywistości wychowania: normatywne koncepcje wychowania". Koncepcja normatywna zakłada, iż wychowanie opiera się na normach ogólnie przyjętych przez społeczeństwo. Jeżeli żyjemy w świecie, które propaguje tolerancję i integrację osób niepełnosprawnych z pełnosprawnymi, to powinniśmy te wartości wszczepiać w wychowanka na drodze edukacji.

Praktyczna filozofia wychowania zajmuje się wyjaśnianiem norm ludzkiego działania, systematyzowaniem refleksji na temat wychowania, wskazywaniem jakie normy ludzie powinni zachowywać w swojej działalności.

***

Marian Nowak wyróżnił kilka metod, spośród których wybrałyśmy dwie pasujące do realizowanego przez nas tematu.

METODA BEZPOŚREDNIA:

Wychowawca działa sam, bezpośrednio, natychmiast, w zaistniałej sytuacji. Sprawdzony rodzaj działań, który ma zagwarantować uzyskanie natychmiastowego efektu (kary/nagrody). Zalety: sterowalność, łatwo da się je zastosować w odniesieniu do pojedynczych wychowanków, ale też większych zbiorowości.

W sytuacji, w której nauczyciel dostrzega niepożądane zachowania natychmiast reaguje i zwraca uwagę wychowankowi, iż są one nieodpowiednie i społecznie nieakceptowane.

Przykład: Tomek z drugiej gimnazjum śmieje się z kolegi, który jeździ na wózku inwalidzkim, wytyka mu, że nie jest w stanie przez swoją niepełnosprawność pograć wraz z kolegami w piłkę nożną, używa obraźliwych słów. Nauczycielka zauważa tą sytuację, podchodzi do Tomka i mówi mu na czym polega niewłaściwość jego zachowania. Reakcja ze strony nauczycielki jest natychmiastowa.

METODA MODELOWANIA - WZOROWANIA - PROCESY NAŚLADOWNICTWA:
Istotne są właściwości modela: powodzenie, atrakcyjność, prestiż. W metodzie tej należy uwzględnić, wiek dziecka, świat wartości istotny dla dziecka, atrakcyjność treści przekazywanych za pośrednictwem wzorów. Za pomocą tej metody można modyfikować różnorodne czynności poznawcze, językowe i kryteria cech moralnych.

Należy podsunąć wychowankowi atrakcyjny dla jego grupy wiekowej wzór, z którego może czerpać prawidłowe wzorce postaw i zachowań.

(kliknij w obrazek)